Jak pisać, żeby nas czytano? Czyli przydatny i krótki poradnik dla aspirujących młodych recenzentów (i nie tylko!)

Albo inaczej: musisz wiedzieć, co chcesz o książce powiedzieć. Streszczanie fabuły nie jest dobrym pomysłem. Zastanówcie się, ile razy sięgnęliście po książkę/film/opowiadanie po tym, jak już ktoś opowiedział Wam o czym ona jest? No właśnie. Czytelnik Waszej recenzji chce się dowiedzieć, czy książka była dobra i czy warto po nią sięgać – nie zaś czy Alicja i Tomek w końcu będą razem żyli długo i szczęśliwie w tym nadmorskim domku, który próbuje dziewczynie odebrać jej zła macocha.

Język żyje, to prawda z którą nie będziemy się kłócić. Czasami więc na fali nagłej popularności pojawiają się pewne zwroty-frazy-słowa, które nagle podchwytuje mnóstwo osób. W zeszłym roku był ,,prestiż’’, teraz króluje ,,sztos’’, a kiedy widzę, że ktoś ,,przychodzi do mnie z recenzją książki XYZ’’ to przestaję czytać. Bo nagle wszyscy, rozumiecie, do mnie przychodzą z jakąś recenzją.

I o ile nie ma nic strasznie złego w sformułowaniu ,,dziś przychodzę do Was’’, o tyle musicie brać pod uwagę, że jeśli akurat w tej chwili panuje moda na to konkretne wyrażenie, to czytelnik przeglądający recenzje będzie odnosił nieprzyjemne wrażenie powtórzenia, gdy kolejny raz zobaczy ten sam wstępniak.

Starajmy się również nie pompować objętości recenzji przez podawanie parametrów książki – tytuł, autora, tłumacza i ilość stron znajdziemy na stronie książki i naprawdę nie sięgamy po recenzję po to, żeby po raz kolejny dowiedzieć się, że ,,Księga magii’’ ma stron 690.

(Inna sprawa, że jeśli prowadzicie swojego bloga, to podawanie parametrów książki przed recenzją jest właściwie pożądane.)

Na szczęście różnimy się między sobą i nie jesteśmy tacy sami. Gdyby tak było, świat byłby bardzo nudny, bardzo przewidywalny i bardzo ale to bardzo bez sensu. Dlatego zamiast uparcie naśladować czyjś styl postarajmy się wypracować własny. Wiem, że to rada w rodzaju ,,jeśli chcesz pisać, zacznij pisać’’ (ale nikt nie powiedział jak!) i że jej realizacja zajmuje wiele czasu, ale uwierzcie mi – warto. Bo to, w jaki sposób piszecie, prędzej czy później stanie się Waszą wizytówką. Skupiajcie się więc na swoich mocnych stronach – czy Waszym atutem jest błyskotliwa ironia? A może doskonale czujecie się w omawianiu książek naukowych? Czy może najlepiej wychodzi Wam opisywanie uczuć, jakie książka w Was wzbudziła?

Z punktu widzenia osoby, która różne teksty tworzy już ponad piętnaście lat mogę powiedzieć Wam jedno – Wasz styl pisania powinien być tak niepowtarzalny, jak Wy sami.

I nie, prezentowane dalej podejście nie jest spowodowane różnicą międzypokoleniową. Bo widzicie, zastanówcie się przez chwilę: czy czytając tekst w gazecie natykacie się na wszechobecne emotki? (Nie.) Czy czytając książkę natykacie się na emotki? (Nie.*) Czy czytając ten tekst natknęliście się na emotki? (Nie.)

Nie znaczy to jednak, że wszystkie emotki i emoji (a także gify) wrzucane w wypowiedzi pisane są złe. Jak najbardziej możemy się nimi posługiwać i posiłkować – na blogach czy we wpisach na internetowych forach. Pamiętajmy przy tym, że emotki nie komponują się z formą i stylem recenzji – czytelnik nie zaufa komuś, kto nie potrafi za pomocą słów określić, że opisywana przez twórcę sytuacja była tak śmieszna, że aż żenująca, a zamiast tego napisze ,,XDD’’.

Jeśli zaś chodzi o hasztagi, to są w internecie miejsca w których ich się używa, bo służą do zwiększania zasięgów (instagram, blogi) i miejsca w których hasztagów nie powinno się używać (recenzje na portalach). Szczególnie w sytuacji, w której recenzja powinna liczyć sobie powyżej 2000 znaków (dla przykładu, ten tekst liczy sobie ponad cztery tysiące znaków bez spacji), a w połowie składa się z hasztagów, bo nie byliśmy w stanie wyprodukować więcej treści więc sprytnie sięgamy po #książka #czytanie #czytamzpsem #czytaniejestfajne i tak dalej, aż do przekroczenia limitu.

Jeśli więc utknęliśmy w połowie pisania, i no nie dajemy już rady dobić tych 400-500 znaków do limitu, to zostawmy tekst na dzień-dwa, żeby poleżakował. Nie musimy dodawać recenzji książki tego samego dnia, w którym skończyliśmy ją czytać. Wręcz lepiej jest odczekać chwilę, zastanowić się, a nóż-widelec wpadnie nam na myśl jakaś błyskotliwa metafora, dostrzeżemy coś, na co nie zwróciliśmy uwagi? I wtedy limit znaków sam się przekroczy.